28/3/09

Τηλεόραση - Opening Credits - μορφή pop τέχνης;

Αφού αρχίσουμε με κάποια "κλασσικά":



(Sex and the City)



(Friends)


Intro "Hawaii Five-0"
Ανέβηκε από CoyLuz


(Hawaii Five-0)



(και σε metal εκδοχή για τους οπαδούς του είδους)

... ας προχωρήσουμε σε κάποια, που χαρακτηρίζονται από ορισμένους μικρά αριστουργήματα:



(Law & Order)



(Six Feet Under)



(Desperate Housewives)

... και το προσωπικό μου αγαπημένο:



(Mad Men)


Φυσικά, υπάρχουν πολλά άλλα πολύ αξιόλογα, αυτά σταχυολόγησα από μνήμης. Πιστεύετε ότι τα opening credits μιας τηλεοπτικής σειράς, εκτός από ευχάριστα, μπορούν να έχουν και σημαντική καλλιτεχνική αξία;

25/3/09

Μινιμαλισμός 3 (παρά φύσιν)


Ακόμη μια ιστορία για τα στραβά που με δίδαξαν την περίοδο των ωδειακών σπουδών μου.

Ήταν το 1993 ή 94. Είχα ρωτήσει τον δάσκαλο της Αρμονίας ποια ήταν η γνώμη του για τον Μινιμαλισμό. Η απάντηση ήταν περίπου η εξής: "Μπα, μια μόδα είναι όλο αυτό. Θα δεις σε λίγα χρόνια θα ξεφουσκώσει." Με είδε να τον κοιτάω με απορία και γι' αυτό συνέχισε: "Όλες αυτές οι επαναλήψεις είναι παρά φύσιν".

Δυστυχώς (ή ευτυχώς) τότε δεν ήμουν σε θέση να καταλαβαίνω να του απαντήσω ότι έλεγε ανοησίες. Διότι πρώτον, εποχιακή μόδα ο μινιμαλισμός δεν ήταν, είχε ήδη κάποιες δεκαετίες ζωής και συνεχίζει (μάλλον δεν είχε διαβάσει αυτό το κεφάλαιο της σύγχρονης μουσικής), και δεύτερον, το σχόλιο ότι η επαναληπτικότητα είναι παρά φύσιν είναι άκυρο από κάθε πλευρά: από τη μια ποιος είπε ότι η μουσική είναι ή πρέπει να είναι "κατά φύσιν"; Δηλαδή τι φυσικό έχει μια φούγκα του Bach; φυτρώνει στα χωράφια; Από την άλλη μάλλον δεν είχε προσέξει καλά τη φύση ο συγκεκριμένος δάσκαλος, διότι αυτή είναι γεμάτη επαναληπτικότητα. Το παρά φύσιν εξέφραζε απλά την απόσταση της προσωπικής του αισθητικής αντίληψης από το Μινιμαλισμό.

Ο Ravel πάντως είχε μια παρόμοια άποψη για την επαναληπτικότητα του πιο γνωστού έργου του καθώς περιέγραψε το Boléro του ως "ορχηστρικό περίβλημα χωρίς μουσική". Ένα άρθρο των New York Times δίνει τελείως άλλες διαστάσεις στο θέμα.

22/3/09

Παιδαγωγικές ευκαιρίες από το Διαδίκτυο

Κοιτάξτε αυτή την καταπληκτική ιστοσελίδα του Carnegie Hall, με τίτλο "Listening Adventures" - ιδίως, προσέξτε το παιχνίδι που βασίζεται στο The Young Person's Guide to the Orchestra του Benjamin Britten. Ομολογώ ότι "έχασα" αρκετήν ώρα με αυτό το συναρπαστικό παιχνίδι!

16/3/09

Charisma X

Κατάφερα και βρήκα χρόνο να παρακολουθήσω χθες το πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ της Έφης Ξηρού για τον Γιάννη Ξενάκη με τίτλο "Charisma X". Το φιλμ προβλήθηκε στα πλαίσια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Μετά το τέλος της προβολής ακολούθησε συζήτηση με τη σκηνοθέτρια, που όμως δεν παρακολούθησα.

Όπως το κατάλαβα πρόθεση της ταινίας ήταν να παρουσιάσει το έργο μέσα από τον άνθρωπο. Υποθέτω ότι μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να είναι πολύ πιο προσιτή και να εξηγεί πολύ καλύτερα τη μουσική του Ξενάκη στο γενικό κοινό που μπορεί να μην είναι εξοικειωμένο με τη σύγχρονη μουσική και για το οποίο συχνά ειδικά ο Ξενάκης μπορεί να μην είναι προσβάσιμος.

Έτσι έγινε προσεκτική επιλογή συγκεκριμένων έργων που κατά κάποιον τρόπο μπορούσαν να συνδεθούν με τον άνθρωπο και τη ζωή του. Πχ μπορεί σύμφωνα με την ταινία να εντοπίσει κανείς μέρος της προέλευσης της αγριότατης δύναμης της μουσικής του συνθέτη σε μνήμες που έχουν να κάνουν τόσο με τον πόλεμο και τα περιστατικά γύρω από τον τραυματισμό του όσο και με μνήμες και νόστο του άγριου ελληνικού τοπίου και φωτός που στερήθηκε ο εξαναγκασμένος σε εξορία Ξενάκης.

Αληθινά και ανθρώπινα και συγκινητικά όλα αυτά και καμιά αντίρρηση δεν έχω για τον τρόπο που επέλεξε να προσεγγίσει τον Ξενάκη η σκηνοθέτης, αλλά δε μπορεί να μην περνάει από το μυαλό μου το ερώτημα αν υπάρχει άλλος σύγχρονος (ή και όχι μόνο σύγχρονος) συνθέτης που το έργο του να μοιάζει τόσο αποκομμένο από την προσωπική ζωή του δημιουργού του.

Αφήνω την ταινία κατά μέρος. Υπάρχουν κάποια πράγματα που κάπως με στενοχωρούν. Στην χώρα αυτή δε μοιάζουμε να έχουμε καταλάβει ότι ο Ξενάκης είναι ένας συνθέτης εξίσου σημαντικός με (αν όχι σημαντικότερος από) τον Bach, τον Mozart, τον Beethoven. Ναι, για συνθέτη αυτού του μεγέθους μιλάμε, ας το καταλάβουμε κάποτε. Όχι, εμείς προτιμούμε κάποιον σαν τα μούτρα μας. Όταν φτάνω να αναλογίζομαι αυτά τα πράγματα άθελα θυμάμαι ως κοντράστ μια σειρά εκδηλώσεων για τον Ξενάκη που είχε επιμεληθεί το ΙΕΜΑ στη Θεσσαλονίκη το 1997 στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Ο συνθέτης μας είχε τιμήσει με την παρουσία του, εμείς όχι. Στις δυο πρώτες από τις τέσσερις εκδηλώσεις (η πρώτη ήταν μια παράσταση χορού σε χορογραφία της Έρσης Πίττα που χρησιμοποιούσε το "Légende d'Eer", το έργο που έγραψε ο Ξενάκης για τα εγκαίνια του Centre Georges Pompidou και η δεύτερη ένα ρεσιτάλ πιάνου του Ερμή Θεοδωράκη με όλα τα έργα για σόλο πιάνο του συνθέτη) εκτός από τον Ξενάκη ήταν ζήτημα να ήμαστε στην αίθουσα ακόμη καμιά δεκαριά άνθρωποι. Για την τρίτη συναυλία που ήταν με έργα μουσικής δωματίου επιστρατεύτηκαν για να γεμίσει η αίθουσα οι σύνεδροι κάποιας συνάντησης της Διεθνούς Μουσικής Εταιρείας (ή κάτι τέτοιο, που να θυμάμαι τώρα) που συνέβαινε να συνέρχεται εκείνες τις ημέρες στην πόλη. Έτσι μπορεί οι κλασσικοί μουσικοί να μην καταδέχτηκαν να δείξουν τη μούρη τους αλλά ήρθαν με το ζόρι η Τάνια Τσανακλίδου, ο Κατσαρός και άλλοι Έλληνες και ξένοι συνάδελφοι της ελαφράς μουσικής. Η τέταρτη συναυλία είχε γκραν σουξέ, ήταν με έργα για ορχήστρα (δε θυμάμαι αν ήταν η ΚΟΘ ή η ΔΟΘ που τα κατακρεούργησε) και είχε πέσει σύρμα και οι μουσικοί της ορχήστρας είχαν κουβαλήσει έκαστος το μισό του σόι και γέμισε η αίθουσα. Και όλα αυτά σε μια σειρά επίσημων προγραμματισμένων εκδηλώσεων της Πολιτιστικής που έγιναν για να τιμήσουν τον συνθέτη.

Ελπίζω να μην γίνομαι μίζερος καθώς σας γράφω για όλα αυτά. Είναι πράγματα που με πονάνε. Αν βρίσκεστε στη Θεσσαλονίκη υπάρχει, νομίζω, ακόμα μία προβολή του Charisma X που μπορείτε να προλάβετε, την Τρίτη 17 Μαρτίου. Αν ο Ξενάκης και το έργο του μοιάζουν απρόσιτα, ίσως η ταινία να σας βοηθήσει να αρχίσετε να καταλαβαίνετε κάποια πράγματα για τη συγκλονιστική μουσική του. Αν πάλι γνωρίζετε και αγαπάτε τη μουσική του νομίζω ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παρακολουθήσετε τόσο το σπάνιο αρχειακό υλικό όσο και συνεντεύξεις ανθρώπων που γνωρίζουν καλά τη μουσική και τον άνθρωπο. Αν πάλι είστε στην Αθήνα μπορείτε να επισκεφτείτε στο Ωδείο Αθηνών μια εγκατάσταση πολυμέσων για τον Ξενάκη και τη μουσική του που συνδιοργανώνουν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το ΙΕΜΑ. Η έκθεση αυτή θα διαρκέσει ως τις 30 Ιουνίου.

Ακούμε το προαναφερθέν έργο, παραγγελία για τα εγκαίνια του Centre Georges Pompidou, "Ο μύθος του Ηρός":

12/3/09

Σας αρέσει ο Brahms; Έξη εκδοχές

Εμένα πάντως μου αρέσει πολύ! Και ένα από τα έργα του που είχα τη χαρά να παίξω, πιτσιρίκι, παραδόξως με αξιοπρεπή βιόλα και πολύ καλή τραγουδίστρια, ήταν τα Δύο Τραγούδια για Άλτο με Βιόλα και Πιάνο (opus 91) του Ιωάννη. Στην ανάρτηση αυτή θα σας παραθέσω το πρώτο από αυτά σε διαφορετικές ερμηνείες και θα ασχοληθούμε, στη συνέχεια, με το σχολιασμό των διαφορετικών εκτελέσεων. Ένας από τους λόγους που μου αρέσουν τα τραγούδια αυτά είναι και ότι, για κάποιο περίεργο λόγο, μου αρέσουν πάρα πολύ οι στίχοι φωνητικά.

Παρτιτούρα του έργου εδώ.

1. Janet Baker (mezzo-soprano), Cecil Aronowitz (βιόλα) και Andre Previn (πιάνο)



Στην εκτέλεση αυτή μπορείτε να παρακολουθήσετε ότι δεν υπάρχει κάποια διαφοροποίηση ανάμεσα στα διακριτά μέρη του έργου - το στατικό, στην αρχή, και το νωχελικώς ρέον στη συνέχεια - και μετά το περισσότερο έντονο (και την επαναφορά τους στη συνέχεια). Η κορύφωση είναι πολύ ψεύτικη (δε λέω τίποτε για τις φαλτσαδούρες). Από τους τρεις ερμηνευτές λιγότερο κακή είναι η βιόλα, το πιάνο λες και κάνει αγγαρεία. Όταν έχει παύσεις, λες και σπεύδει να τελειώσει, για να αναπαυθεί.

2. Jessye Norman (φωνή), Wolfram Christ (βιόλα) και Daniel Barenboim (πιάνο)



Η εκτέλεση αυτή είναι σαφώς καλύτερη από την προηγούμενη, είναι όμως, κατά τη γνώμη μου, αφύσικα αργή. Επίσης, τα σύμφωνα στην άρθρωση της Jessye Norman δεν μου αρέσουν και τόσο πολύ - τα r, l και t είναι πολύ έντονα στα τραγούδια αυτά (αυτά είναι που μου αρέσουν ηχητικά!) και είναι κρίμα να μην αναδεικνύονται. Όμως κρατάει πολύ, βρε παιδάκι μου. Δεν είναι φυσικό.

3. Brigitte Heuser (φωνή), Richard Mapp (βιόλα) και Norbert Heuse (πιάνο)



Πολύ ερασιτεχνική εκτέλεση. Είπαμε, όχι πολύ αργά, αλλά όχι και να βιαζόμαστε να τελειώσουμε! Προσέξτε, για να συγκρίνετε το πιάνο στις εκτελέσεις, πώς καταλήγουν οι αρπισμοί που ακολουθούνται από συγχορδία και παύση (σχήμα: 3 τρίηχα δέκατα έκτα/ αρπισμός στο αριστερό χέρι, και κατάληξη σε τέταρτο ή όγδοο/ συγχορδία στο δεξί) - οι βιαστικοί πιανίστες κοπανάνε τη συγχορδία στο τέλος. Προσέξτε τη διαφορά ανάμεσα στους πιανίστες της πρώτης και της τρίτης εκτέλεσης και τον Barenboim της δεύτερης. Σε καμία εκτέλεση, μέχρι στιγμής, δεν με ικανοποίησε το σχήμα κορύφωση - μείωση της έντασης - αλλαγή χαρακτήρα, ροή. Προσέξτε επίσης στην αρχή κάθε εκτέλεσης (ιδίως στο σημείο που παίζουν μόνο το πιάνο με τη βιόλα) τα ρυθμικά κόλπα, που κάνει χωρίς να αλλάξει μετρική αγωγή, ο συνθέτης - κλασικός Brahms! - και πώς ή εάν αυτό μεταφέρεται στην εκτέλεση (πολύ καλή η βιόλα της δεύτερης από της εκτελέσεις σ' αυτό).

4. Karyn Friedman (mezzo-soprano), Betty Hauck (viola) και Carl Banner (πιάνο)



Δεν ξέρω τι να πω γι' αυτήν την εκτέλεση - από τη μία μου φαίνεται κάπως πιο "φρέσκια" (χωρίς ούτε ο ίδιος να μπορώ να προσδιορίσω τι εννοώ μ' αυτό). Είναι λιγότερο επίπεδη από τις προηγηθείσες, αλλά είναι πολύ αγχωμένη - οι αλλαγές στις ενότητες είναι πιεσμένες και η αυτονομία των φράσεων, τόσο έντονη στους περισσότερους συνθέτες του γερμανικού ρομαντισμού, χάνεται, λες και δεν μπορούν οι εκτελεστές να κάνουν ένα συντονισμένο rubato και, γι' αυτό, να είναι καταδικασμένοι να παίζουν ξερά, από ρυθμικής άποψης. Επίσης, η βιόλα δεν είναι και στα καλύτερά της στην intonation.

5. Marina Zviadadze (φωνή), Florent Brémond (βιόλα) και M. Pordoy (πιάνο)



Από τις εκτελέσεις μέχρι τώρα αυτή που μου αρέσει περισσότερο. Προσέξτε το σχήμα κορύφωση - μείωση της έντασης - αλλαγή ενότητας (που ρέει πλέον) γύρω στο 2:55 - 3:30. Πολύ ωραία παιγμένο κατά τη γνώμη μου. Επίσης, πρόκειται για την εκτέλεση με τη μεγαλύτερη ποικιλία. Μόνο μειονέκτημα, κατά τη γνώμη μου, η άρθρωση της τραγουδίστριας.

6. Dominique Devaux Blazkova (Mezzosoprano), Johannes Sulzer (βιόλα), Marie Lexova (πιάνο)



Στην εκτέλεση αυτή, παρ' ότι η βιόλα είναι αρκετά φάλτση, έκανε πολύ καλά τα ρυθμικά σχήματα της εισαγωγής. Αλλά και η φωνή είναι κάπως ασταθής. Έχει κίνηση η εκτέλεση αυτή (ίσως και υπερβολική επί σκηνής), έχει και κάποια καλά rubati. Η κορύφωση καλούτσικη. Η φωνή όμως μου τα χαλάει, οι ψηλές της νότες είναι λίγο επιθετικές - τσιριχτές.

Αν μου ζητούσαν να συστήσω εκτέλεση σε κάποιον που θα ήθελε να γνωρίσει το έργο, μάλλον θα του έλεγα για την πέμπτη από τις παρατιθέμενες. Τα έργα αυτά, πάντως, τα αγαπώ υπερβολικά. Εσείς τι λέτε; Σας αρέσει ο Brahms;

8/3/09

Διλήμματα

Σήμερα, μετά από αρκετό καιρό, μπορέσαμε να βρεθούμε όλοι οι συντελεστές αυτού του blog μαζί. Κι εκεί που αρχίσαμε τις συζητήσεις για το πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο, θα λύσουμε όλα τα προβλήματα κ.λπ., η συζήτησή μας κατέληξε να επικεντρώνεται στα διλήμματα, πολιτιστικά και άλλα, που έχουν απασχολήσει για χρόνια εμάς και άλλους πολλούς. Για αρχή, λοιπόν, αποφασίσαμε να τα καταγράψουμε. Στη συνέχεια θα δούμε τι θα κάνουμε.

Κατάλογος διλημμάτων (σε σειρά συνειρμική):
Ακρόπολη ή Λευκός Πύργος;
Μάνος ή Μίκης;
Mac ή PC;
Friends ή Sex and the City;
Λάρισα ή Βόλος;
Αμερική ή Ευρώπη;
Statler ή Waldorf;
Wagner ή Verdi;
Debussy ή Ravel;
Βανδή ή Βίσση;
Sergio Leone ή John Ford;
Βουγιουκλάκη ή Καρέζη;
Espresso ή Capuccino;
Gay or Straight;
Сталин ή Хрущёв;
Fischer ή Kasparov;
Pelé ή Maradona;
Κωστάλας ή Παπαστεφάνου;
Καραμανλής ή Παπανδρέου;
Γιωρίκας ή Κωστίκας;
Ελευθερία ή Θάνατος;
Λιακόπουλος ή Βελόπουλος;
Beatles ή Rolling Stones;
Mozart ή Beethoven;
Βουνό ή Θάλασσα;
Rimsky ή Κorsakov;
Αριστερά ή Δεξιά;
Πάνω ή Κάτω;
Ναι ή Όχι;
Ρωμύλος ή Ρέμος;
Μόνος ή Μάνος;
Σουβλάκι ή Καλαμάκι;
Κουρείο ή Κομμωτήριο;
Ελληνικός ή Τουρκικός;
Lost ή Heroes;
Simpsons ή South Park;
Brandon ή Dylan;
Δυναστεία ή Dallas;
Berliner ή Wiener;
Furtwängler ή Toscanini;
Schoenberg ή Stravinski;
Goody's ή McDonalds;
Pepsi ή Coca Cola;
Porsche ή Ferrari;
Αναμόρφωσις ή E-rooster;
Larry Bird ή Magic Johnson;
Top or bottom;
Real ή Barcelona;
ΚΚΕ (μ-λ) ή Μ-Λ ΚΚΕ;
Batman ή Superman;
French ή Chinese;
Angelina ή Jennifer;
Μήλα ή Πορτοκάλια;
Μπανάνα ή Αγγούρι;
Sinatra ή Crosby;
Ella ή Βilly;
Όπερα ή Μπαλέττο;
Chopin ή Liszt;
Nokia ή Sony Ericsson;
Γυαλιά ή Φακοί;
Φασολάδα ή Φακή;
Mini ή Maxi;
Μαύρο ή Άσπρο;
Κοντά ή Μακριά;
Με ή Χωρίς;
Ψηλά ή Χαμηλά;
Valse ή Tango;
Αξελός ή Καστοριάδης;
Πλάτων ή Αριστοτέλης;
Αλέξανδρος ή Ναπολέων;
Shaken or Stirred;
Oxford ή Cambridge;
Harvard ή Yale;
Λονδίνο ή Παρίσι;
Βανίλλα ή Σοκολάτα;
Άνδρες ή Γυναίκες;
Εσύ ή Εγώ;
Νίκος ή Τάκης;
LiFO ή Athens Voice;
ΚΟΘ ή ΚΟΑ;
Caroline ή Brooke;
Κέντρο ή Προάστεια;
Ανατολή ή Δύση;
Blondes or Brunettes;
Monroe ή Gardner;
Γιατρός ή Δικηγόρος;
Αλήθεια ή Ψέμα;
Σοκοφρέτα ή Σερενάτα;
Μπάρκουλης ή Κακκαβάς;
Ion ή Lacta;
Madonna ή Britney;
Cancel or Allow;
Σκάκι ή Τάβλι;

7/3/09

Μινιμαλισμός 2